فیلمهای سینمایی و مستندهای علمی، امروزه به بخش جدایی ناپذیر زندگی ما تبدیل شدهاند. در این میان، موضاعات جالب حوزهی علوم زمین همواره طرفداران بسیاری داشته است. گستردگی و جذابیت این موضوعات باعث شده تا فیلم سازان بزرگ با ترکیب علم و تخیل آثار فوق العادهای را به علاقهمندان عرضه کنند.
از نجوم و فضانوردی گرفته تا وقایع فاجعه بار همچون زلزله، سونامی و آتشفشان، زمینههای پرطرفدارای هستند که شاهکارهای سینمایی زیادی را در قالب خود جا دادهاند. در چنین فیلمهایی که عمدتاً دارای ژانر علمی-تخیلی، پسارستاخیزی و درام هستند، مهندسین علوم زمین نقش مهمی را ایفا میکنند. کارشناسان علوم زمین در چنین آثاری میتوانند شامل زمین شناسان، مهندسین معدن، عمران، معماری، منجمّین، جغرافی دانان، ژئوفیزیستها، کارشناسان مدیریت بحران، کاشفان، گوهرشناسان و بسیاری حرفههای دیگر باشند.
متخصصین و مهندسین در فیلمهای با محوریت علوم زمین، با فداکاری و از خود گذشتگی، علم و زندگی خود را در اختیار عموم قرار میدهند، اما کمتر کسی در متن داستان به تأثیر ژرف این قهرمانان فراموش شده پی خواهد برد.
در ادامه به معرفی ۱۸ شاهکار خلاقانه از تاریخ سینما که در ارتباط با علوم زمین هستند میپردازیم. البته در این مطلب، ترتیب خاصی برای معرفی فیلمها لحاظ نشده است. بنابراین جایگاه هر اثر در این لیست، ارتباطی با میزان ارزش و محبوبیت آن در میان بینندگان و منتقدین سینمایی ندارد.
فهرست محتوا
رستگاری در شاوشنک (۱۹۹۴)
فیلم رستگاری در شاوشنک (The Shawshank Redemption) یک اثر کم نظیر سینمایی است. داستان فیلم دربارهی یک بانکدار است که به زمین شناسی علاقهی زیادی دارد. این بانکدار طی اتفاقاتی به زندان میافتد؛ و در عین حال نیز مدّعی بیگناهی خویش است. رستگاری در شاوشنگ که یک فیلم بسیار الهام بخش است، نشان میدهد که چگونه میتوان حتی در سختترین شرایط زندگی، با کنار هم قرار دادن چیزهایی که شاید در آن شرایط بی ارزش به نظر برسند، به موفقیت رسید.
خون به پا خواهد شد (۲۰۰۷)
خون به پا خواهد شد (There will be blood) یک فیلم درام ساختهی پل توماس اندرسون در سال ۲۰۰۷ میباشد. این فیلم اقتباسی از رمان نفت به قلم آپتون سینکلر است که در سال ۱۹۲۷ به چاپ رسیده است. داستان فیلم خون به پا خواهد شد، دربارهی یک حفار باتجربهی نفت است که پس از مطلع شدن از تراوش نفت در یکی از دشتهای غرب آمریکا، به آنجا میرود تا شانس خود برای ثروتمند شدن را در زمینهای خشک و بی آب و علف بیازماید.
میان ستارهای (۲۰۱۴)
فیلم میان ستارهای یا بین ستارهای (Interstellar)، ماجرای فیزیکدانان و فضانوردانی است که میخواهند از طریق یک کرمچاله به فضاهای دور سفر کنند تا سیارهای قابل سکونت بیابند. این فیلم علمی-تخیلی و ماجراجویانه، با بهرهگیری از نظریات علمی فیزیک و نجوم، به معنای واقعی شگفتی آفریده است.
جواهرات تراش نخورده (۲۰۱۹)
فیلم جواهرات تراش نخورده (Uncut gems) یکی از شاهکارهای سینمایی سالهای اخیر است. داستان این فیلم دربارهی یک گوهرشناس و صاحب مغازهی جواهرفروشی است که به خاطر قمار، بدهیهای زیادی را به بار آورده است. او باید تا پیش از اینکه خیلی دیر شود، بدهیهای خود را تسویه کند. این فیلم، به زیباترین شکل ممکن داستان یک گوهرشناس ورشکسته که بایستی برای بقای خود بجنگد را به تصویر میکشد.
پارک ژوراسیک (۱۹۹۳)
فیلم پارک ژوراسیک (Jurassic Park)، یک اثر محبوب سینمایی در ژانر علمی-تخیلی برای علاقهمندان به دیرینه شناسی و زندگی دایناسورها است. در فیلم پارک ژوراسیک دانشمندان در مکانی به همین نام و در جزیرهی ایزلا نوبلار، دست به شبیهسازی دایناسورها زدهاند. اما بر اثر سهل انگاری مسئولین پارک، اتفاقاتی میافتد که جان بازدیدکنندگان و کارشناسان به خطر میافتد.
دنیای ژوراسیک (۲۰۱۵)
فیلم دنیای ژوراسیک (Jurassic World)، در حقیقت ادامهی فیلم ماجراجویانهی پارک ژوراسیک است. حدود ۲۳ سال پس از جریانات فیلم پارک ژوراسیک، این مجموعهی تفریحی مجدداً بازسازی میشود تا مورد بازدید عموم قرار گیرد. در داستان این فیلم، دانشمندان سعی میکنند تا با استفاده از DNA دو دایناسور تیرکس و ولاسیرپتور، نژاد دورگه و گوشتخواری ایجاد کنند. اما همه چیز به خوبی پیش نمیرود.
الماس خونین (۲۰۰۶)
فیلم الماس خونین (Blood Diamond) دربارهی یک الماس بزرگ و بسیار گرانبها است که جنگ بر سر تصاحب آن کشتههای زیادی میدهد. عنوان این فیلم، اشاره به الماسهای استخراج شده در مناطق جنگی آفریقا دارد، که استخراج آنها به قیمت ریختن خون انسانهای فقیر و بیگناه است. داستان این فیلم دربارهی یک سرباز مزدور و بلند پرواز است که سعی دارد با کمک یک ماهیگیر که قربانی این جریانات شده الماس بسیار با ارزشی را تصاحب کند.
فیلم ۳۳ (۲۰۱۵)
فیلم “۳۳” (The 33) یک حادثهی ناگوار و حقیقی را روایت میکند. داستان فیلم دربارهی ریزش معدن سن خوزه شیلی در سال ۲۰۱۰ است. طی این حادثه، ۳۳ معدنچی به مدت ۶۹ روز در زیر زمین محبوس میشوند و اکنون بایستی برای زنده ماندن بجنگند. این اثر درام، به شکلی زیبا و غمانگیز وضعیت روحی معدنچیان گرفتار شده و دوستان و خانوادههای آنها را به تصویر میکشد.
مریخی (۲۰۱۵)
مریخی (The Martian) فیلمی دربارهی سفر به مریخ است که در سال ۲۰۱۵ ساخته شده است. داستان فیلم حول محور فضانوردی است که به طور اتفاقاتی در سیارهی مریخ گرفتار میشود. اکنون اینفضانورد بایستی وضعیت خود را به مرکز کنترل پرواز در کرهی زمین اطلاع دهد تا او را نجات دهند. اتفاقات و حوادثی که برای این فضانورد پیش میآید، مریخی را به یک فیلم ماجراجویانهی جذاب و تماشایی تبدیل میکند.
موج (۲۰۱۵)
موج (The Wave) نام فیلمی ساختهی کشور نروژ در سال ۲۰۱۵ است که یک حادثهی فاجعه بار و درام را به تصویر میکشد. موضوع داستان فیلم موج دربارهی یک زمین شناس است که وظیفهی پایش تغییرات حرکتی یک صخرهی سنگی بسیار بزرگ و غیر قابل مهار را به عهده دارد. بنابر پیشبینی کارشناسان، در صورت سقوط این صخره، یک سونامی ویرانگر در مقیاس محلی ایجاد خواهد شد.
زمینلرزه (۲۰۱۸)
فیلم زمینلرزه (The Quake)، در حقیقت دنبالهی فیلم دراماتیک “موج” است که جریانات آن سه سال پس از فیلم موج به وقوع میپیوندد. هماکنون نقش اول داستان، که دچار مشکلات خانوادگی شده است، مشغول کار در یک هتل میباشد. با این وجود، حتی چنین مسائلی نیز باعث نمیشود تا یک متخصص علوم زمین نسبت به وقایع طبیعی جهان اطراف خود بیخیال باشد. حس مردم دوستی این زمین شناس باعث میشود که بار دیگر زندگی خود را برای مردمش در معرض خطر قرار دهد.
روز پس از فردا (۲۰۰۴)
پس فردا یا روز پس از فردا (The day after tomorrow) نام یک فیلم با محوریت هواشناسی و تغییرات اقلیمی محصول سال ۲۰۰۴ است. در این فیلم، یک کارشناس علم هواشناسی همراه با یک دانشمند دیگر که معتقدند در آیندهی نزدیک یک عصر یخبندان جدید در انتظار کرهی زمین است سعی بر آگاه کردن مردم و نجات آنها دارند.
جاذبه (۲۰۱۳)
جاذبه یا گرانش (Gravity) فیلمی در ژانر علمی-تخیلی و درام است که در سال ۲۰۱۳ ساخته شده است. داستان فیلم دربارهی جمعی از مهندسین ناسا است که مأموریت آنها تعمیر تلسکوپ هابل میباشد. این گروه در یکی از سفرهای فضایی با انفجار یک ماهوارهی جاسوسی مواجه میشوند و حال بایستی جلوی برخورد فضاپیمای خود با تکههای ماهوارهی منفجر شده را بگیرند. کمبود وقت، ذخیرهی اکسیژن رو به پایان، خطر مرگ و دیگر عوامل باعث میشود که این اثر سینمایی به یک شاهکار مهیج و تماشایی تبدیل شود.
آتشفشان (۱۹۹۷)
فیلم آتشفشان (Volcano) که در سال ۱۹۹۷ ساخته شده، دربارهی یک زلزله شناس است که به همراه رئیس یک گروه عملیات اضطراری به تحقیق دربارهی یک انفجار زیرزمینی میپردازند. آنها معتقدند که احداث یک تونل زیرزمینی باعث بروز فعالیت آتشفشانی شده است.
یک حقیقت ناراحت کننده (۲۰۰۶)
یک حقیقت ناراحت کننده (An Inconvenient Truth) نام یک فیلم مستند است که در سال ۲۰۰۶ ساخته شده و برندهی جایزهی اسکار بهترین فیلم مستند سال نیز شده است. این فیلم به مسئلهی آلوده کردن محیط زیست توسط انسانها میپردازد و اینکه چگونه انسان بدون در نظر گرفتن عواقب پیش رو، خود را در معرض بزرگترین خطرات قرار میدهد.
جویندگان طلا (۱۹۲۵)
جویندگان طلا (The rush gold) نام یک فیلم کلاسیک به کارگردانی و بازیگری چارلی چاپلین است. اگر چه جویندگان طلا یک فیلم صامت و کمدی است، نمیتوان در لیست حاضر جایی برای این شاهکار کم نظیر تاریخ سینما در نظر نگرفت. داستان فیلم دربارهی فردی با زندگی مضحک و در عین حال غم انگیز است، که تصمیم میگیرد به شمال سفر کند و شانس خود برای پیدا کردن طلا در طبیعت را امتحان کند.
مکس دیوانه: جاده خشم (۲۰۱۵)
فیلم مکس دیوانه: جاده خشم (Mad Max: fury road) یک فیلم با ژانر اکشن و پسارستاخیزی است که در سال ۲۰۱۵ به نمایش درآمده است. داستان این فیلم تأمل برانگیز دربارهی آیندهی زمین است، یعنی هنگامی که آب و سوخت به با ارزشترین داشتههای بشر تبدیل میشوند. در این فیلم دو گروه از افراد که در تلاش برای به دست آوردن آب هستند، با اتوموبیلهای مسلح خود با یکدیگر به مبارزه میپردازند. تلاش برای زنده ماندن همراه با حس فداکاری، در فیلم مکس دیوانه به شکلی بسیار زیبا به تصویر درآمده است.
غیرممکن (۲۰۱۲)
فیلم غیرممکن (The Impossible) یک اثر درام اسپانیایی محصول سال ۲۰۱۲ است. داستان فیلم غیرممکن بر اساس تجربهی یک پزشک اسپانیایی و خانوادهاش در سونامی سال ۲۰۰۴ اقیانوس هند نوشته شده است. این خانواده برای تعطیلات به یکی از مناطق ساحلی تایلند سفر کردهاند که از بخت بد، با یک سونامی مرگبار رو به میشوند.
آیا فیلم دیگری نیز میشناسید که در این لیست از قلم افتاده باشد؟ در بخش زیر میتوانید فیلمهای مربوط به هر کدام از شاخهها و مباحث علوم زمین که در این جا ذکر نشده را به دیگر کاربران دنیای علوم زمین معرفی کنید.
منبع: آئرولیت – دنیای علوم زمین
سن آندریاس
یه فیلم فوقالعاده از وقوع زلزله سونامی در آمریکا بخوصوص ایالتهای کافرنیا لوس آنجلس به نمایش میگذارد و من به شخصه این فیلم و خیلی دوست دارم به ویژه اینکه راک بازی کرده
درود به شما
دوستمون که سن اندریاسو گفتن فیلم خوبیه
فیلم Dante’s peak از قلم افتاده.
این فیلم مشهورترین فیلم در ارتباط با زمین شناسیه که کارگردان اون خودش زمین شناسه و برای ساختش از تیمی از زمین شناسان سازمان زمین شناسی استفاده شده.
ضمنا نقش اول فیلم که زمین شناسه رو هم، پیرز برازنان، هنر پیشه سابق ۰۰۷ بازی می کنه که واقعا افتخار بزرگیه
همچنین فیلم vajont رو هم از قلم انداختید (شاید غلط نوشته باشم)
اما این فیلم که محصول دو کشور ایتالیا و احتمالا فرانسه هست با مضمون ساخت سد ویجونت به تصویر کشیده شده و برای ما زمین شناسان زمانی که زودتر از دیگران از مخاطرات سازه ها در پروژه ها آگاه می شوند و با انعکاس آلارمهای لازم، متاسفانه با مقاومت بعضی افراد من جمله پیمانکاران سودجو روبرو می شوند نیز، موضوع آشنائیه.
زمانی که در این فیلم جمله ی “در تعجبم که در این سالها چرا به تو حقوق داده اند” به مخاطب زمین شناس سد که هشدار ریزش و رهاسازی توده عظیمی از سنگ در دریاچه آبگیری شده پشت سد رو می ده، برایم خیلی جالبه.
در واقع منجر به شکست بدنه سد پس از سرریز شدن آب از سد می شه که حدود ۱۰۰۰۰ روستا و شهر در پایین دست سد ناپدید می شن.
سپاس
فیلم gold فیلمی در مورد دو نفر که باهم سنگ بزرگی از طلا کشف میکنن و تصمیم میگیرند یکی کنار سنگ طلا بماند و دیگری برود تجهیزات بیاورد