هنگامی که درباره شهابسنگها صحبت می‌کنیم، همواره یکسری سوالات و ابهاماتی پیش می‌آید. در این میان باورهای نادرست بسیاری وجود دارد. البته برخی از این باورهای عمومی نیز حقیقت دارند، اما ممکن است در مورد آن‌ها اغراق شود. در ادامه به برخی از مهمترین سوالات درباره شهاب سنگ ها و بررسی پاسخ علمی درباره آن‌ها می‌پردازیم.
فهرست محتوا
آیا شهابسنگ ها در هنگام فرود، باعث آتش‌سوزی می‌شوند؟
اگر بخواهیم کوتاه و خلاصه به این سوال پاسخ دهیم، بایستی بگوییم: خیر! شهاب‌واره‌ها هنگامی که در فضا هستند، دمای پایینی دارند؛ یا به بیان دیگر سرد هستند. اما هنگامی که از جو زمین عبور می‌کنند، دمای آن‌ها افزایش می‌یابد و دچار ذوب سطحی می‌شوند. اما با توجه به زمان بسیار کوتاه عبور آن‌ها از جو زمین به خاطر سرعت بالا، بخش درونی آن‌ها فرصتی برای ذوب شدن نخواهد داشت. اگرچه ممکن است شهابسنگ ها بر اثر ضربه‌ی هنگام برخورد، باعث ایجاد آتش‌سوزی در برخی از اجسام شوند، این مورد نمی‌تواند به خاطر دمای آن‌ها باشد.
آیا شهابسنگها حاوی مواد غیرزمینی هستند؟
شهابسنگها دقیقاً از همان عناصری تشکیل شده‌اند که در سطح زمین نیز یافت می‌شوند. به بیان دیگر، هیچ عنصری در شهابسنگها وجود ندارد که در سنگ‌های زمینی پیدا نشود. با این وجود برخی از عناصری که در آسمان سنگ‌ها وجود دارد، در سنگ‌های زمینی یافت نمی‌شود. به عنوان مثال می‌توان به کانی‌های کاماسیت و تائنیت اشاره کرد که در سنگ‌های با منشأ زمینی یافت نمی‌شوند.
آیا تاکنون انسانی بر اثر سقوط شهاب سنگ کشته شده است؟
گزارش‌های متعددی از کشته شدن افرادی بر اثر اصابت شهابسنگ در حال سقوط ارائه شده است. در داستان‌ها و افسانه نیز به چنین مواردی اشاره شده است و به احتمال زیاد تاکنون چنین اتفاقی رخ داده باشد، یا حداقل امکان وقوع چنین حادثه‌ای دور از منطق نیست. با این وجود، اسناد و مدارک قابل اعتمادی برای هیچ کدام از این شنیده‌ها در دسترس نمی‌باشد. یکی از این موارد خبر کشته شدن یک نفر و زخمی شدن همراه او بر اثر سقوط شهابسنگ در سلیمانیه از امپراتوری عثمانی در سال ۱۸۸۸ میلادی است (امروزه سلیمانیه بخشی از کشور عراق می‌باشد)، با این وجود سند قابل اعتمادی برای آن در دسترس نیست.
البته در سال ۱۹۷۲ شهابسنگی که Valera نامگذاری شده، در کشور ونزوئلا بر روی یک گاو فرود آمد و باعث مرگ این جاندار شد. علاوه بر این، سقوط شهابسنگ بر روی اتوموبیل یا دیگر اشیاء ساخت بشر به کرّات گزارش و ثبت شده است.
آیا شهابسنگهای مریخی واقعاً از مریخ آمده‌اند؟
در ابتدا بایستی توضیح دهیم که شهابسنگ مریخی، به سنگ‌هایی گفته می‌شود که از سطح سیاره مریخ کنده شده‌اند و به طور تصادفی به سطح زمین رسیده‌اند. منطقی‌ترین شیوه رسیدن آن‌ها به سطح زمین، برخورد سیارک‌ها یا شهابسنگهای بزرگ با سطح مریخ و جدا شدن تکه سنگ‌هایی از پوسته مریخ و متعاقباً پراکنده شدن آن‌ها در فضا است. چنانچه این سنگ‌ها وارد مدار زمین شوند، از جو عبور کنند و به زمین برسند، به آن‌ها شهابسنگ مریخی گفته می‌شود. این مورد برای شهابسنگهای قمری نیز شرایط مشابهی دارد. لازم به ذکر است که چنین شهاب‌سنگ‌هایی بسیار نادر هستند و هرکسی شانس پیدا کردن یکی از آن‌ها را به دست نخواهد آورد.
اما برگردیم به پاسخ سوال مطرح شده: از کجا بدانیم این شهابسنگها واقعاً از مریخ آمده‌اند؟ پاسخ این سوال بسیار پیچیده است؛ اما اگر بخواهیم به صورت کوتاه پاسخ دهیم، بایستی بگوییم که از طریق گازهای حبس شده در این سنگ‌ها که مشابه گازهای سطح سیاره مریخ است، می‌توان به مریخی بودن آن‌ها پی برد. البته به لطف ابزارهای آزمایشگاهی پیشرفته‌ی امروزی، آنالیز شهاب سنگ ها چندان کار دشواری نیست.
آیا شهابسنگها تشعشعات رادیواکتیو دارند؟
به طور کلی، نمی‌توان به این پرسش، پاسخ کوتاه بله یا خیر داد! طبیعتاً شهابسنگها همانند کانسنگ اورانیوم رادیواکتیویته ندارند. اما شهابسنگهای تازه سقوط کرده، فعالیت‌هایی از ایزوتوپ‌های با عمر بسیار کوتاه را نشان می‌دهند که به معنی حضور عناصر رادیواکتیو در آن‌ها است. لازم به ذکر است که شهابسنگها از این نظر هیچ خطری ندارند و می‌توانید با خیال راحت به آن‌ها دست بزنید (البته اگر به اندازه‌ی کافی خوش شانس باشید که یکی از آن‌ها را از نزدیک ببینید!).
آیا تاکنون شواهدی از حیات در شهابسنگها یافت شده است؟
پاسخ کوتاه: بله! اما بایستی توجه شود که حضور ترکیبات زیستی در شهابسنگها لزوماً به معنای حیات غیرزمینی نیست. تاکنون ترکیباتی همچون کربن و ملکول قند در شهاب سنگ ها یافت شده است؛ اگرچه کربن موجود در شهابسنگها دارای منشأ سنتز غیرزیستی است، اما ملکول‌های قند همیشه با RNA همراه هستند. بنابراین این احتمال وجود دارد که ورود چنین ترکیباتی به سیاره زمین توسط شهاب سنگ ها، باعث ایجاد حیات اولیه در سطح زمین شده باشد.
شهابسنگها را کجا می‌توان پیدا کرد؟
شهابسنگ ها به طور یکسان در همه جای سیاره‌ی ما سقوط می‌کنند. با این وجود حدود ۷۱ درصد سطح زمین توسط آب‌ها پوشیده شده است. علاوه بر این بسیاری از مناطق دارای رطوبت بالا و پوشش گیاهی انبوه هستند و این مورد باز هم شانس یافتن شهاب سنگ ها را کاهش می‌دهد. به طور کلی شهابسنگها در همه جا قابل یافت هستند، اما پیدا کردن شهاب سنگ ها در بیابان‌های کم آب و علف، زمین‌های زراعی و مناطق قطبی که همواره پوشیده از یخ هستند، به مراتب راحت‌تر است.
منبع: meteorite.com
