بر اساس یک پروژهی تحقیقاتی، زمین حاوی ۱ تریلیون تن کربن است. اگر با این همه کربن یک کُره بسازیم، از بسیاری از سیارکها بزرگتر خواهد بود.
طبق گفتهی سلینا سوارز (Celina Suarez) از دانشگاه آرکانزاس، گروه مشاهدات کربن عمیق (Deep Carbon Observatory یا به اختصار DCO)، که یک برنامهی تحقیقاتی عظیم است و در سال ۲۰۰۹ ایجاد شده است، طی این سالها در تلاش بوده تا میزان چرخهی کربن را برآورد کند؛ از آزاد شدن کربن توسط شکستگیها و فوران آتشفشانها گرفته تا ورود کربن به اتمسفر، از تصفیه و وارد شدن به چرخهی زیست کره، تا دفن شدن به عنوان رسوب و سنگ. این یعنی از اندازهگیری گاز دیاکسیدکربن منتشره از آتشفشانها تا مطالعهی الماس (یکی از حالات جامد کربن) در اعماق گوشته، در این بررسیها قرار گرفته است.
این گروه همچنین ایزوتوپهای کربن موجود در سنگها در زمانهای مختلف را نیز مورد توجه قرار دادهاند تا چگونگی تغییر چرخه کربن در گذر زمان را دریابند.
به این وجود که حرکات کربن در سراسر کرهی زمین به خوبی درک شده است، تخمین مقدار کل آن در تمامی نقاط جهان، کار بسیار دشوار و در عین حال ارزشمندی است. سلینا سوارز میگوید: تمام کاری که گروه DCO در ۱۰ سال گذشته انجام داده، تلاش برای ثبت تعداد دقیق مکانهای ذخیرهی کربن بوده است. بیشتر این کربن در اعماق گوشته و هسته قرار گرفته است.
در مقابل، کربن موجود در هوا، زمین و اقیانوسها تنها ۴۳٫۵ تریلیون تن است که این مقدار کمتر از ۱ درصد از کل کربن موجود در سیارهی ما است.
طی ۵۰۰ میلیون سال گذشته، یعنی دورهای که حیوانات پیچیده بر روی زمین زندگی کردهاند، چرخهی کربن در بیش از ۹۹ درصد از این زمان در تعادل قرار داشته است؛ هرچه بیرون میآید، به درون بر میگردد!
رخدادهای منجر به انقراض گونهها
در هر صورت، چهار دورهی زمانی وجود دارد که چرخهی کربن برای حدوداً یک میلیون سال در تعادل نبوده است؛ به عنوان مثال، فوران آتشفشانهای بزرگ کربن بسیار زیادی را آزاد کرده است. سوارز میگوید “این وقایع بر رخداد انقراضهای جمعی گونهها منطبق هستند”. به عنوان مثال، انقراض اواخر پرمین در ۲۵۲ میلیون سال پیش که باعث از بین رفتن ۸۰ تا ۹۰ درصد گونهها شد و به طور حتم حاصل فعالیت آتشفشانها بوده است.
ما هماکنون با سوزاندن سوختهای فسیلی و از بین بردن جنگلها چرخهی کربن در طبیعت را بر هم زدهایم. بعلاوه بشر باعث شده است که سرعت ورود کربن به هوا بیشتر از تمامی رخدادهای چهارگانهی ذکر شده گردد!
کربنی که امروزه به سرعت مصرف میکنیم، میلیونها سال زمان لازم دارد تا به فرم اولیهی خود برگردد؛ به عنوان مثال بیشتر زغال سنگی که طی ۲۰۰ سال گذشته توسط انسانها سوزانده شده، طی چندین میلیون سال تشکیل شده است.
منبع: newscientist
