آیا ماه باعث ایجاد زلزله در زمین می‌شود؟

تأثیر گرانش ماه بر زمین لرزه

برخلاف تصور عموم، زمینلرزه‌ها به همان اندازه که احتمال دارد در هنگام روز رخ دهند، در هنگام شب نیز رخ می‌دهند. تاکنون مطالعات بسیاری درباره تأثیر موقعیت ماه نسبت به زمین بر روی رخداد زمینلرزه‌ها انجام شده است؛ با این وجود از نظر آماری هیچ ارتباط معناداری میان جزر و مد دریاها حاصل از تأثیر گرانش ماه و کاتالوگ زلزله‌ها به تأیید قطعی نرسیده است.

با این وجود، برخی از مطالعات اخیر ارتباط‌هایی را میان انبساط و انقباض زمین (حاصل از تأثیر متقابل زمین و ماه بر یکدیگر) و وقوع برخی از انواع زمین‌لرزه‌ها گزارش کرده‌اند. به عنوان مثال، یکی از این مطالعات چنین نتیجه‌گیری کرده است که در که جزر و مد زمین و اقیانوس‌ها بالا باشد، مانند زمانی که قرص ماه کامل است، احتمال حرکت ناگهانی گسل های تراستی کم عمق نزدیک به لبه‌ی ورقه‌های تکتونیکی و همچنین گسل‌های مناطق فرورانشی بیشتر است. حرکت ناگهانی گسل‌ها نیز دقیقاً همان عامل ایجاد کننده‌ی زلزله‌ها است.

اما ذکر این حقیقت ضروری است که قرص ماه کامل و ماه جدید و همچنین شرایط ویژه‌ای مانند خورشید گرفتگی یا ماه گرفتگی از نظر فیزیکی تأثیری بر روی شدت جزر و مد ندارند.

برخی پژوهش‌ها نیز به این نتیجه رسیده‌اند که جزر و مد یا کشندهای خود زمین (انبساط و انقباض زمین در حد چند سانتی‌متر) و همچنین جزر و مد اقیانوس‌ها، فشار محصور گسل‌های کم عمق نزدیک به حاشیه‌ی ورقه‌ها و مناطق فرورانشی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. هنگامی که این فشار محصور کم شود، مقاومت گسل‌ها در برابر تنش‌های تکتونیکی کم می‌شود و در نتیجه احتمال لغزش آن‌ها افزایش می‌یابد. اما نکته‌ای که بایستی در مورد این پژوهش به آن توجه شود، این است که تأثیر مذکور با در نظر گرفتن قوانین فیزیکی، کسری از درصد است. در نتیجه تأثیر عملی آن بسیار ناچیز خواهد بود.

همچنین برخی مطالعات تطابق‌های قابل توجهی میان تعداد پسلرزه های مناطق آتشفشانی و شدت جزر و مدها به دست آورده‌اند. یکی از مطالعات در دریاچه‌ی Mammoth انجام شده و تأییدی بر این مورد است.

ماه، خورشید و دیگر سیارات هرکدام به نوبه‌ی خود تأثیراتی را بر میدان گرانش زمین می‌گذارند. مقدار نسبی این تأثیر دارای نسبت مستقیم با جرم آن‌ها و نسبت عکس با فاصله‌ی آن‌ها از سیاره زمین است.

به طور کلی می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که موقعیت ماه نسبت به زمین، و تأثیر این دو جسم بر یکدیگر می‌تواند در وقوع زمین‌لرزه‌ها نقشی هرچه قدر اندک داشته باشد. اما در حال حاضر شواهد مستحکمی مبنی بر ایجاد زلزله در زمین توسط ماه وجود ندارد. بنابراین همچنان نظریات پیشین بخصوص تأثی جریان‌های همرفتی گوشته زمین بر حرکت صفحات تکتونیکی در جوامع عملی مقبول‌تر و منطقی‌تر هستند.

منبع: سازمان زمین شناسی آمریکا

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

یک × سه =