بدل‌ها (مشابهات) فیروزه شامل کلسدونی و هاولیت رنگ شده، اودونتولیت (فیروزه استخوانی نیز نامیده می‌شود)، لازولیت، آمازونیت و کریزوکولا هستند.
فیروزه «به هم چسبیده» از فیروزه‌های با رنگ ضعیف یا شکننده ساخته می‌شود. ماده اولیه ابتدا خرد شده و سپس توسط رزین‌های پلی استایرن یا سیلیکات سدیم به هم پیوند داده می‌شوند. بدل‌های تولید شده از گچ‌های رنگی نیز وجود دارند.
تمام این مواد فاقد ساختار سطحی سنگ اصلی که در زیر میکروسکوپ قابل دیدن است، می‌باشند. این ساختار شامل ذرات بلورین است که به طور مبهمی با پودر سفید بی شکلی در آمیخته‌اند.
فیروزه‌های مصنوعی نیز به علت دارا بودن موادی که در سنگ طبیعی یافت نمی‌شود، به عنوان بدل طبقه‌بندی شده‌اند. این فیروزه‌ها در زیر میکروسکوپ به صورت ترکیبی از ذرات مورب کوچک به رنگ آبی تیره در یک زمینه‌ی سفید دیده می‌شوند. ساختاری که با آنچه در فیروزه اصل دیده می‌شود، کاملاً متفاوت است.
فیروزه سختی حدود ۵٫۵ تا ۶ در مقیاس موهس دارد. بدل معروف آن یعنی هاولیت سختی نزدیک به ۳٫۵ دارد.
از این طریق به راحتی می‌توان فیروزه اصل را از هاولیت رنگ شده تشخیص داد.
روش ساده‌ی دیگر استفاده از استون است. یک پنبه‌ی آغشته به استون را بر روی سنگ بکشید. فیروزه اصل هیچ تغییری نمی‌کند؛ در صورتی که اگر غیراصل باشد، پنبه آبی می‌شود و سنگ نیز مقداری از رنگ آبی زیبای خود را از دست می‌دهد.
بقیایای سنگ میزان که فیروزه در ماتریکس آن رشد کرده است، نکته‌ی مهمی در تشخیص فیروزه طبیعی هستند. این بقایا، تار و پود فیروزه نامیده می‌شوند. این خطوط یا تارها رنگی تیره‌تر از خود فیروزه دارند.
سنگ کلکسیونی و راف فیروزه اصل را نیز می‌توان از طریق تارهای آن شناسایی کرد (به جز تعداد بسیار اندکی از فیروزه‌های بسیار گرانبها، بقیه این تارها را دارند). به آرامی ناخن خود را بر روی تارهای بین تکه‌های آبی سنگ بکشید. در فیروزه اصل، ناخن شما در این تارها گیر می‌کند. در صورتی که مشابهات فیروزه نسبتاً یک دست هستند. توجه کنید که این روش برای سنگ صیقل خورده کاربرد ندارد.
نویسنده:
من فارغ التحصیل زمین شناسی از دانشگاه تبریز هستم؛ عاشق پژوهش در علوم زمین 😉
